گناه و ثواب از منظری متفاوت

بسم الله الرحمن الرحیم

 ان الله لا یظلم مثقال ذره و ان تک حسنه یضاعفها و یوت من لدنه اجرا عظیما (نساء40)

من جاء بالحسنه فله عشر امثالها ومن جاء بالسییه فلا یجزی الا مثلها وهم لا یظلمون(انعام 160)

مثل الذین ینفقون اموالهم فی سبیل الله کمثل حبه انبتت سبع سنابل فی کل سنبله مایه حبه والله یضاعف لمن یشاء والله واسع علیم(بقره261)

در آیات فوق می فرماید شاید یک ثواب خیلی کوچک دوبرابر ، یا ده برابر و یا هفتصد برابر و یا خیلی بیشتر پاداش داده شود.

رمز آن چگونه است؟

ظاهر یک عمل شاید یکسان باشد و خیلی کوچک اما باطن آن فرق می کند به یکی دوبرابر و به دیگری ده برابر و به دیگری هفتصد برابر و یا بیشتر داده می شود.

البته عمل مقبول مطرح است و گرنه بسیاری از اعمال به ظاهر خوب به خاطر خرابی باطن ، کلا بی اجر می شود و حتی تبدیل به عذاب و مجازات می شود .

چگونه؟

خداوند می فرماید الحمد لله  که یکی از معانی آن مدح است و مدح مخصوص خداست و  مدح  دیگران از نوع مجازی است و ضرورت دنیاست و وقتی مدح به قلب وارد شود مذموم و شرک می شود. کسی اگر فقط دوست داشته باشد به خاطر عمل نیکی که انجام داده از او تعریف و ستایش شود ، نه تنها به او پاداشی نمی دهند بلکه عذاب و رنج دردناکی به او می رسد 

لا تحسبن الذین یفرحون بما اتوا ویحبون ان یحمدوا بما لم یفعلوا فلا تحسبنهم بمفازه من العذاب ولهم عذاب الیم(آل عمران 188)

برای فهم این آیه باید به آیات دیگر رجوع کنیم . عمل نیک هدیه است مانند پول و وقتی خداوند به ما پول و یا هر چیز دیگر می دهد نباید شاد شویم (لا تفرحوا بما اتاکم) کار نیک و عمل خوب هم ، عمل ما نیست بلکه هدیه ی خدا ست و نباید با عمل نیک شاد شویم زیرا پولدار شدن ممکن است موجب فخرفروشی شود و عالم شدن هم همینطور و نیکوکار شدن هم همینطور ممکن است موجب فخر فروشی شود که پیامد آن عذاب دردناک و خوار کننده است . 

چرا عمل نیک ، عمل خداست مانند پول و دیگر نعمتهای مادی که مال خداست؟؟

زیرا قرآن می فرماید هر چه خوبی است از من است (و مااصابک من حسنه فمن الله)

یعنی هیچ کسی مستحق بهشت نیست و اگر کسی فکر کند بهشتی است و به خاطر اعمال خوبش باید مدح شود و پاداش بگیرد قطعا جهنمی است (اگر استغفار نکند )و تمام اعمال او باطل می شود مگر این که عملی هر چند کوچک انجام داده باشد که نه توقع پاداش داشته و نه یادش بوده  مثلا به یک کودک رهگذر سیبی داده و یا خاری را از پای کودکی در آورده و...... و همین عمل کوچک مقبول ، او را صاحب باغ و بوستان در بهشت کرده است . 

پس بهشت ، فضل خداست و به اعمال ما ربطی ندارد بلکه به نیت ها ی ما ربط دارد به درون ما بستگی دارد که آیا توقع پاداش داشته ایم و یا دلهره داشته ایم که به شرک درونی مبتلا نشویم و به جای حمد خدا ، توقع حمد خود نداشته ایم. از خداوند می خواهیم ما را به بهشت ببرد نه به خاطر اعمال خوب ما که در حقیقت عمل خداست بلکه به خاطر خاکساری ما و بندگی و نوکری که این هم باز لطف اوست بلکه به خاطر هیچ چیز و  فقط التماس می کنیم مانند گداها که هیچ چیز نداریم و التماس یک فقیر از غنی که به خاطر کرم و لطفش به ما کمک کند .

لذا توشه ی مومن در قیامت فقر اوست و نه اعمال خوب او 

نتیجه ی اخلاقی:

1- آگاه باشیم عمل نیک ما را ، خدا انجام می دهد و نه ما و نباید توقع مدح و حمد خود را داشته باشیم بلکه باید دوست داشته باشیم که خداوند را که خالق عمل است ، مدح شود.(یحبون ان یحمدوا بما لم یفعلوا)

2- نباید عمل نیک مارا شاد کند زیرا این عمل خداست و به ما داده شده است و نسبت آن به ما مجازی است و لذا حتما بعد از شادی باید استغفار کنیم(لا تحسبن الذین یفرحون بما اتوا )

3- شادی بعد از عمل خیر و نیک و دوست داشتن حمد و ستایش و مدح و سپاس گذاری  ، مارا از عذاب خدا نجات نمی دهد و بلکه خود این شادی و دوست داشتن  ،  گناه بزرگ و عذاب آور است.

4- گناهان کبیره در آخرت (و نه در دنیا)در حقیقت گناهان قلبی هستند مانند دوست داشتن و شاد شدن در جایی که خداوند نهی فرموده است مثلا دوست داشتن برملا کردن گناهان دیگران (ان الذین یحبون ان تشیع الفاحشه فی الذین آمنوا لهم عذاب الیم فی الدنیا والآخره ) و اگر این دوست داشتن به عمل ظاهری منجر شود در دنیا هم مجازات می شود